P
Pacta
sunt servanda.
Trato é trato.
Estu sinjoro de via vorto.
Panem et
circenses.
Pão e circo.
Bread and games.
Du pain et des jeux.
Pan y toros.
Pane e feste tengon il popol quieto.
Pano kaj cirko.
Panis
non conficitur sine farina.
Sem farinha não se faz pão.
From nothing nothing
can come.
Point d'omelette sans
oeufs.
Piedra sin agua no aguza en la fragua.
Senza farina non si può fare pane.
Par
pari referre. / Par pari respondere dicto.
Pagar na mesma moeda.
Responder pelas mesmas consoantes.
Measure for measure.
To give a man a Roland for his Oliver.
Rendre chou pour chou.
Rendre pain blanc pour fouace.
Pagar en la misma moneda.
Volver estocada por
cornada.
Rispondere per le rime.
Rendere pan per focaccia.
Vento sendita tondron
reportos.
Par
praemium labori.
Tal trabalho, tal salário.
As the work, so the
pay.
Tel travail, tel
salaire.
Cual el trabajo, tal la paga.
Quale il lavoro, tale la
mercede.
Kia laboro, tia valoro.
Parce
cibo, et serva prudens, non parce labori.
Guarda o que comer, não o que
fazer.
Parce sepultis.
Enterrado, perdoado.
Of the dead be nothing said but what is good.
On ne doit pas dire mal
des morts.
Al morto non si deve far torto.
Pares cum
paribus facillime congregantur.
Cada qual com seu igual.
Aves da mesma pena
andam juntas.
Cada ovelha com sua parelha.
Birds of a feather flock together.
Everybody meets with his peer.
Qui se ressemble s'assemble.
Chacun cherche son semblable.
Ogni simile apetisce il suo simile.
Simio al simio plaĉas pli ol ĉio.
Parte quidem felix nullus utraque fuit.
Felicidade completa não há.
En ĉiu objekto
troviĝas difekto.
Parturiunt
montes, nascetur ridiculus mus.
A montanha pariu um rato.
É o parto da montanha.
The mountain has
brought forth a mouse.
Much ado about nothing.
C'est la montagne qui
accouche d'une souris.
Parieron los montes, y nació un ratoncito ridículo.
Partoriscono i monti e
nasce un topo.
Monto gravediĝis, muso naskiĝis.
Parum
veneni non nocet.
Pouco veneno não mata.
Parva
scintilla saepe magnum excitat incendium.
Com pequena brasa se queima uma casa.
De malgranda kandelo forbrulis granda kastelo.
Parva
volucris non ova magna parit.
Quem tem pouco não pode dar muito.
Parvae
curae loquuntur, ingentes stupent.
As grandes dores são mudas.
Little griefs are loud,
great griefs are silent.
Les grandes douleurs sont muettes.
En las grandes desgracias faltan las lágrimas.
I gran dolori sono muti.
La grandaj doloroj silentas.
Parvula
despiciens conquirit maxima nunquam.
Quem não poupa reais, não junta cabedais.
Who will not keep a
penny, shall never keep many.
Il ne faut pas négliger les petites choses.
Quien no ahorra el real no juntará caudal.
Chi non tien conto del poco non acquista l’assai.
Ŝparu groŝon,
vi havos plenan poŝon.
Parvum
parva decet.
A pequeno passarinho, pequeno ninho.
A small pack becomes a
small pedlar.
Such bird, such nest.
À petit mercier, petit panier.
Tel oiseau, tel nid.
Parvus
pendetur fur, magnus abire videtur.
Ladrão endinheirado nunca morre
enforcado.
Petty thieves are hanged, the great ones go free.
On pend les petits voleurs, et on laisse là les grands.
El pequeño ladrón
acaba encerrado, y el gran ladrón ensalzado.
A rubar poco si va in
galera, a rubar molto si fa carriera.
Ŝteletiston oni
batas, ŝtelegiston oni ŝatas.
Groŝon ŝtelis, ho ŝtelisto! Milojn ŝtelis, financisto.
Pascha
diu optatum transigit una dies.
Páscoas de longe desejadas num dia são passadas.
Easter so longed for is
gone in a day.
Long looked for, soon past.
Pâques longtemps désirées
sont en un jour passées.
Pater
mendaciorum diabolus est.
O diabo é o pai da mentira.
The devil is the father
of lies.
Le diable est le père
du mensonge.
El diablo figura humana suele tomar, para mejor a los hombres engañar.
Il diavolo è padre di
menzogna.
La diablo estas patro de la mensogoj.
Patere
legem, quam ipse tulisti.
Quem faz a lei, deve observá-la.
Quem fez seu angu, que
o coma.
They that make laws, must not break them.
Celui qui établit la loi,
garder la doit.
El que hace la ley debe observarla.
Chi fa la legge, la serva.
Kiu kaĉon kuiris, tiu ĝin manĝu.
Paterfamilias
vendax sit, non emax.
Quem compra o que não pode, vende o
que não deve.
He that buys what he
does not want, must often sell what he does want.
Qui achète le superflu,
vendra bientôt le necessaire.
Patientia
vincit omnia.
Paciência excede sapiência.
Patience overcomes all things.
La patience vient à bout de tout.
Con la paciencia todo se
logra.
Colla pazienza si vince tutto.
Laboro kaj pacienco
kondukas al potenco.
Per pacienco venas scienco.
Patria
est ubicumque est bene.
A minha terra é onde me vai bem.
A man's country is
where he does well.
La patrie est partout où
l'on est bien.
Le pays est là où l’on se peut vivre.
Donde está uno bien,
allí está la patria.
La patria è dove s’ha del bene.
Patria
mea totus hic mundus est.
Minha pátria é o mundo inteiro.
Patriae
fumus igni alieno luculentior.
Mais vale fumo na minha casa que
fogo na alheia.
The smoke of a man's
own house is better than the fire of another's.
Où peut-on être mieux
qu'au sein de sa famille?
Más vale humo de mi
casa, que fuego de la ajena.
Più vale il fumo di casa
mia, che l’arrostro dell’altrui.
Bona estas fremdlando, sed aliaj tie loĝu.
Ĉie estas varme, sed hejme plej ĉarme.
Mia loĝejo, mia reĝejo.
Paulatim
deambulando, longum conficitur iter.
Devagar se vai ao longe.
Pouco a pouco, fia a
velha o copo.
Slow and steady wins the race.
Fair and softly goes far.
Pas à pas on va bien loin.
Paso a paso se va lejos.
Passo a passo si va lontano.
Kiu iras trankvile, iras facile.
Pauper
diviti dans, petit.
Quando o pobre dá ao rico, o diabo ri.
Pauper
dominum, non sortem, mutat.
Pobre muda de patrão, mas não de
condição.
Pauper
ubique iacet.
Tudo quebra pelo mais fraco.
The weakest must hold
the candle.
Au plus débile la
chandelle à la main.
Al carro quebrado nunca le faltan mazadas.
Gli stracci van sempre all’aria.
Kie maldike, tie rompiĝas.
Paupertas
artes omnes perdocet. / Paupertas suscitat artes.
Não há melhor mestra que a necessidade e a pobreza.
Poverty is the mother
of all arts.
Pauvreté fait maints vertueux.
No hay mejor maestra que
la pobreza.
La povertà insegna tutte le arti.
Non c’è meglior maestro della necessità.
Mizero instruas.
Se stomako doloras, kapo laboras.
Mizero faras lerta, mizero faras sperta.
Paupertas
cum dolore fertur.
Pobreza e alegria nunca dormem numa cama.
Poverty is a heavy burden.
De pauvreté fatigue et peine.
Pobreza nunca alza cabeza.
La povertà è una cattiva compagnia.
Pax vel
iniusta utilior est, quam iustissimum bellum. / Melior tutiorque est certa pax,
quam sperata victoria.
Mais vale má avença que boa sentença.
A lean agreement is better
than a fat judgement.
Un mauvais accommodement vaut mieux qu'un bon procès.
Interkonsento estas
pli bona ol mono.
Pecunia
fragilis est absque peculio.
Quem não poupa reais não junta cabedais.
Penny and penny laid up
will be many.
Denier sur denier bâtit la maison.
Kiu groŝon ne
respektas, riĉecon ne kolektas.
Pecunia
impetrat omnia.
Com dinheiro tudo se alcança.
Dinheiro faz o mar chão.
Money is ace of trumps.
L’argent fait tout.
Quien tiene dineros pinta panderos.
Coi quattrini si fa tutto.
Ilo el oro taǔgas por ĉiu laboro.
Pecunia
pecuniae accedit libere.
Vai-se o bem para o bem, e as abelhas para o mel.
He that has plenty of
good shall have more.
On donnera à celui qui a déjà.
Vase el bien al bien,
y las abejas a la miel.
La roba va alla roba.
Mono kuras al mono.
Pecunia regina mundi.
Tudo pode o dinheiro.
Money is the god of the world.
L'argent comptant
l'emporte.
El dinero gobierna el mundo.
Il denaro è il re del mondo.
Mono estas reĝo,
mono estas leĝo.
Al tiu ĉiu cedas, kiu monon posedas.
Pecuniae
citissime pereunt.
O dinheiro é redondo para rodar.
Money is round; it
truckles.
L'argent est rond pour
rouler, mais il est plat pour l'amasser.
El dinero es redondo para
rodar.
I denari sono rondi e ruzzolano.
Pecuniae
imperare oportet, non servire.
O dinheiro é bom servidor e mau
amo.
Money is a good servant,
but a bad master.
L'argent est bon serviteur et méchant maître.
El dinero es buen servidor y un mal amo.
Il denaro è un buon servo ed un cattivo padrone.
Riĉeco sen gvido kiel ĉevalo sen brido.
Pecuniae
oboediunt omnia.
Quem dinheiro tiver fará o que quiser.
Por dinheiro baila o perro.
L'argent ouvre toutes les portes.
All things are obedient to money.
Poderoso caballere es don Dinero.
Chi há denaro fa quel che
vuole.
Al mono kaj forto humiliĝas la sorto.
Al tiu ĉiu
cedas, kiu monon posedas.
Pedem ad
stipulam offendere.
Afogar-se em pingo d'água.
To get drowned in one's
own spittle.
Se noyer dans un verre
d'eau.
Pedem
alterum in cymba Charontis habet.
Está com os pés na cova.
Staras la morto jam en la korto.
Pedibus
compensanda est memoria.
Quem não tem cabeça, tem que ter pés.
A forgetful head makes
a weary pair of heels.
Les jambes pâtissent pour la tête.
Du mal de tête, les
membres pâtissent.
El que no tiene cabeza tiene que tener pies.
Chi non ha testa, abbia gambe.
Manko de memoro estas
kompensanda per la piedoj.
Pedibus
timor addit alas.
O medo põe asas nos pés.
Fear may force a man to
cast beyond the moon.
La peur aux talons met des
ailes.
La peur donne des ailes.
El miedo pone alas en
los pies.
La paura fa i passi lunghi.
Per
aspera ad astra.
Não é fácil o caminho do céu.
There is no going to
heaven in a sedan.
Aucun chemin de fleurs ne
conduit à la gloire.
Per
multum cras, cras, crebro dilabitur aetas.
Não deixes para amanhã o que podes fazer hoje.
Never put off til
morrow, what you can do today.
Ne remettez jamais au
lendemain ce que vous pouvez faire le jour même.
No dejes para mañana lo
que puedes hacer hoy.
Quel che puoi far oggi, non rimandare a domani.
Faru hodiaŭ kion vi povas; morgaŭ vi eble
okazon ne trovos.
Per
multum risum stultus cognoscitur.
Muito riso é sinal de pouco siso.
Too much laugher discovers
folly.
Au rire connaît-on le fol et le niais.
Es muy frecuente la
risa en la boca del necio.
Dal ridere molto si vede
lo stolto.
Oni ekkonas bovon per la vido kaj malsaĝulon per
lia rido.
Per
nosmet ipsos agendum quod rectius curari volumus.
Se queres ser bem servido, serve-te a ti mesmo.
If you want a thing done, do it yourself.
On n'est jamais si bien servi que par soi-même.
Se quieres ser bien servido, sirvete a ti mismo.
Chi vuol presto e bene, faccia da sé.
Per quae
quis peccat, per idem punitur ipse. / Per quae quis peccat, per haec et torquetur.
Onde as fizeres, aí as pagarás.
Chacun
est puni par où il a péché.
El pecador por el pecado, donde pecó allí es penado.
Con quel che uno pecca, è
castigato.
De kiu la kulpo, por tiu la puno.
Perdere
verba leve est.
Palavras não custam dinheiro.
Perditus
est, mala qui sequitur vestigia pravi.
Perdido é quem com perdido anda.
Evil communications
corrupt good manners.
Avec les loups on apprend à hurler.
Pericula
timidus, etiam quae non sunt, videt.
O medroso vê perigos até onde não os há.
Foolish fear doubles
danger.
La peur grossit les objets.
El miedo dobla los peligros.
El miedo y la fama las cosas agigantan.
La paura ingrossa il
pericolo.
Timemulo vidas danĝerojn eĉ kie ili ne
estas.
Periculum
in mora.
Toda demora é perigosa.
Delays have dangerous
ends.
Il y a péril en la demeure.
Toda demora es peligrosa.
Come la cosa indugia, piglia vizio.
Ne prokrastu ĝis morgaǔ, kion vi povas fari
hodiaǔ.
Perpetua
conversatio contemptum parit; raritas autem admirationem conciliat.
Muita conversação é causa de menosprezo.
Silence is wisdom and gets friends.
Parle peu et tu seras estimé.
Buen juicio y mucha plática pocas veces se juntan.
Chi parla rado è tenuto e
grado.
Sciu elokventi, sciu ankaŭ silenti.
Perplexus
sponde, nam solus solvere debes.
Sempre promete em dúvida, pois a dar ninguém te ajuda.
Personam
detrahere capiti.
Desmascarar alguém.
To unmask a person.
Arracher le masque à quelqu'un.
Quitar la máscara a uno.
Strappare la maschera a qualcuno.
Pes
sic tendatur, ne lodix praetereatur.
Não estendas as pernas além do
cobertor.
Cada qual estenda a
perna até onde tem coberta.
Stretch your arm no further than your sleeve will reach.
Stretch your legs according to your coverlet.
Froid a le pied, qui plus
l'étend, que ses couvertures ne sont longues.
Il faut étendre ses
pieds selon ses draps.
Cada uno extienda la pierna como tiene la cubierta.
No estirar la pierna más de lo que alcanza la sábana.
Chi si stende più del
lenzuolo, si scuopre da piedi.
Bisogna fare il passo secondo la gamba.
Spese a misura, vita sicura.
Via elspezo ne superu
vian enspezon.
Pessimus
surdorum is qui audire non vult.
Não há pior surdo que o que não
quer ouvir.
None so deaf as those who
won't hear.
Il n'est pire sourd que celui qui ne veut pas entendre.
No hay peor sordo que
el que no quiere oir.
Gran sordo è quello chenon
vuol udire.
Neniu estas pli blinda, ol tiu, kiu ne volas vidi.
Neniu estas pli
surda, ol tiu, kiu ne volas aŭdi.
Petenti
dabitur.
Quem não pede, Deus não ouve.
Ask, and it shall be
given you.
Demandez, et l'on vous donnera.
Quien no habla, no le oye Dios.
Chi non parla, Dio non l’ode.
Infano ne krias, patrino ne scias.
Kiu ne petas, tiu ne ricevas.
Petu, kaj estos donite al vi.
Pharmaca nascenti sunt adhibenda malo.
Remédio só serve cedo.
Antes que o mal cresça,
corte-se-lhe a cabeça.
Beware beginnings.
Il faut veiller aux commencements.
Ataja el mal en sus comienzos.
Al male bisogna rimediare
da principio.
Philosophum
non facit barba.
A barba não faz o filósofo.
Anda em capa de letrado muito asno
disfarçado.
It is not the beard that makes the philosopher.
En la grande barbe ne gît pas le savoir.
La barba no hace al sabio.
La barba non fa il
filosofo.
Non la barba, ma la mente, fa l’uomo sapiente.
Pignus
fideiiussore securius.
Mais vale penhor na arca que fiador na praça.
Pileum dat, ut pallium recipiat. / Pileum dare, ut pallium
recipiatur.
Dar um ovo para ter um boi.
To bring a bit of wire
and take away a bar.
He who gives a duck, expects a goose.
Donner un oeuf pour avoir un boeuf.
Meter aguja para sacar reja.
Dare un ago per aver un
palo.
Doni ovon por ricevi bovon.
Pingui
popinae, vicina mendicitas.
Grande cozinha, pequeno testamento.
A fat kitchen is near
to poverty.
De grande cuisine, pauvreté voisine.
Grasse cuisine, maigre
testament.
Buena olla, mal testamento.
Grassa cucina, povertà vicina.
Ricca cucina, povertà vicina.
Vivo sem modero kondukas al mizero.
Pinguis
venter non gignit sensum tenuem.
Barriga grande não dá entendimento.
Pipere
abundans, etiam oleribus illud admiscet.
Quem muito mel tem, nas berças o deita.
He who has plenty of
pepper, will pepper his cabbage.
Chi ha molto pepe ne condisce anche gli erbeggi.
Quien mucha mel tiene, en sus coles echa de ella.
Pira,
dum sunt matura, sponte cadunt.
A pera, quando madura, há de cair.
When the pear is ripe, it
falls.
Quand la poire est mûre, il faut qu'elle tombe.
Cuando la fruta está
madura, cae sola.
Quando la pera è matura, casca da sè.
Ĉio havas sian
tempon.
Kiam la piro estas matura, ĝi falas.
Piscari
in turbido.
Pescar em águas turvas.
To fish in troubled
waters.
Pêcher en eau trouble.
Pescar a río revuelto.
Pescare nel torbido.
Fiŝkapti en malklara akvo.
En akvo malklara oni
fiŝkaptas facile.
Piscem
vorat maior minorem. / Piscis saepe minutos magnus comest.
Peixe grande come peixe
pequeno.
Men live like fish: the great ones devour the small.
Les gros poissons
mangent les petits.
El pez grande se come al chico, y así al pobre el rico.
I pesci grossi mangiano i
piccini.
Fiŝo pli granda malgran englutas.
Plenum
montano credis ovile lupo.
A bom santo o encomendas.
Plenus
venter facile de ieiuniis disputat.
Faz bem jejuar depois de jantar.
O farto do jejum não
tem cuidado algum.
The fat man knows not what the lean thinks.
Quiconque a l'estomac
plein, bien peut jeûner.
El harto, del ayuno no tiene cuidado ninguno.
Bien se puede ayunar con el estómago lleno.
Ventre pieno non capisce la fame.
È un bel predicare il
digiuno a corpo pieno.
Plena stomako laŭdas la faston.
Plura
interrogantur a stulto, quam queant a sapiente dilui.
Mais fácil é ao burro perguntar que ao
sábio responder.
Um louco pode fazer tantas perguntas em uma hora,que um sábio não as poderia
responder em um ano.
A fool may ask more
questions in an hour than a wise man can answer in seven years.
Un fou fait plus de
questions, qu'un sage de raisons.
Un loco puede hacer tantas
preguntas en una hora, que un sabio no las podría contestar en un año.
Un matto sa più domandare
che sette savi rispondere.
Plura
timenda divitibus.
Quem tem o que perder tem o que temer.
Plures
adorant solem orientem quam occidentem.
O sol nascente tem mais adoradores que o sol poente.
Muitos preferem o amanhecer ao entardecer.
Men use to worship the rising sun.
On adore plutôt le soleil levant que le soleil couchant.
El sol naciente tiene
más adoradores que el sol poniente.
Il sole che nasce há più
adoratori di quel che tramonta.
Pluribus
intentus minor est ad singula sensus. / Plurima conantes prendere, pauca
ferunt.
Quem muito abarca, pouco aperta.
Grasp all, loose all.
He that too much embraces, holds little.
Qui trop embrasse, mal
étreint.
Quien mucho abarca, poco aprieta.
Chi troppo abbraccia, nulla stringe.
Plurima
praestat amor, sed sacra pecunia cuncta.
Amor faz muito, mas dinheiro faz tudo.
Love does much, money
does everything.
Love does much, but money
does more.
L'amour fait beaucoup, mais
l'argent fait tout.
Poderoso caballero es don dinero.
Amor fa molto, il denaro
tutto.
Al tiu ĉio cedas, kiu monon posedas.
Plurima
qui aggreditur, nil apte perficit.
Quem muito empreende, pouco acaba.
Overdoing is doing nothing to purpose.
Qui commence plusieurs choses en achève peu.
Oficial de muchos oficios, maestro de nada.
Chi troppo intraprende,
poco finisce.
Kiu multon deziras, nenion akiras.
Plurima
qui tenet, plura tenere cupit.
Quem mais tem mais deseja.
Plurimum
valet gallus in aedibus suis.
Muito pode o galo no teu terreiro.
A cock is bold on his own dunghill.
Un coq est bien fort sur son fumier.
Cada gallo canta en su muladar.
È ardito il gallo sopra il
suo letame.
Pluris
est oculatus testis unus, quam auriti decem.
Mais vale uma testemunha de vista
que dez de ouvido.
One eyewitness is worth
ten earwitnesses.
Témoin qui a vu, est meilleur que celui qui a ouï.
Vale más un testigo
de vista que diez de oído.
Val più un testimonio di
vista che dieci d’audita.
Ne kredu al orelo, kredu al okulo.
Plus enim
fati hora benigni, quam si nos Veneris comendet epistola
Marti.
Mais vale uma hora vermelho que amarelo toda a vida.
One day of pleasure is
worth two of sorrow.
Qui a une heure de bien, il n'est pas toujours malheureux
Una hora de contento paga cien años de tormento.
Un’ora di contento sconta
cent’anni di tormento.
Unu tago da kontento kompensas unu jaro da turmento.
Plus
valet passer in manibus, quam sub dubio grus. / Plus valet in manibus avis
unica fronde duabus.
Mais vale um pássaro na
mão que dois voando.
A bird in the hand is worth two in the bush.
Un oiseau dans la main
vaut mieux que deux dans la haie.
Más vale un pájaro en
mano que ver tres volando.
Meglio un uccello in
gabbia che cento per l’aria.
Pli valoras tuj ovo, ol poste bovo.
Pli bona estas malgranda "jen prenu" ol granda "morgaǔ
venu".
Plus
vident oculi quam oculus.
Mais vêem quatro olhos que dois.
Four eyes see more than
two.
Quatre yeux voient plus
que deux.
Más ven quatro ojos que dos.
Vedono pliù quattr’occhi
che due.
Pli da okuloj, pli da certeco.
Poeta
nascitur, orator fit.
O poeta nasce, o orador se faz.
Poets are born, but
orators are made.
On naît poète, on devient orateur.
El poeta nace, el orador se hace.
Poeta si nasce, oratore si diventa.
Pomum
compunctum cito corrumpit sibi iunctum.
Uma maçã podre apodrece um cento.
The rotten apple injures
its neighbour.
Il suffit d'une pomme pourrie pour gâter tout le tas.
La manzana podrida pierde a su compañía.
Una pera fradicia ne guasta un monte.
Unu fava ŝafo tutan ŝafaron infektas.
Porta
itineri longíssima.
Partir de casa é a maior jornada.
O primeiro passo é que custa.
The first step being
taken, the rest is easy.
Il n'y a que le premier pas qui coûte.
El salir de la posada es
la mayor jornada.
Il passo più difficile è quello dell’uscio.
Ĉiu komenco estas
malfacila.
Unua paŝo iron directas.
Poscunt
infamem turpissima crimina finem.
Quem mal vive mal morre.
Such a life, such a
death.
An ill life, an ill end.
De telle vie, telle mort.
Vivis puninde, mortis ridinde.
Possideas tacitus, si quae adsunt munera divum.
Ovelha que barrega, perde o bocado.
Every time the sheep bleats, it loses a mouthful.
Brebis qui bêle, perd sa goulée.
Oveja que bala, bocado
pierde.
Pecora che bela perde il boccone.
Ju pli oni babilas, des pli oni al si malutilas.
Post
bellum auxilium.
Depois da vindima, cavanejos.
After death, the doctor.
Après la mort, le médecin.
Post
factum, nullum consilium.
Depois do fato, todo mundo é sábio.
Every body is wise
after the event.
Après dommage, chacun est sage.
El conejo ido; el
consejo,venido.
Dopo il fatto ognuno è savio.
Aperas prudento, kiam
pasis la momento.
Post
festum fatuus superest.
Rogar ao santo até passar o barranco.
Once on shore we pray no more.
La fête passée, adieu le saint.
Rogar al santo hasta pasar el tranco.
Passata la festa, gabbato il santo.
Danĝero sieĝas, al Dio ni preĝas; danĝero
ĉesas, ni Dion forgesas.
Dronanto domon proponas, savito eĉ brikon ne donas.
Post
folia cadunt arbores.
Quem a ruim perdoa a ruindade lhe aumenta.
Post
gaudia, luctus.
Quem ri hoje chora amanhã.
After joy comes sorrow.
He that sings on Friday, shall weep on Sunday.
Nul plaisir sans peine.
Tel qui rit vendredi, dimanche pleurera.
La alegría es víspera del
pesar.
Non v’è gioia senza noia.
Chi ride in venerdi, plange la domenica.
Rido matene, ploro
vespere.
Post malam segetem, serendum est.
Post
naufragium maria tentantur.
Trás um tempo vem outro.
Post
nubila, Phoebus.
Depois da tempestade, vem a bonança.
After a storm comes a
calm.
Après la pluie, le beau
temps.
La luz después de las tinieblas.
Después de la tempestad
viene la calma.
Doppo la pioggia risplende il sole.
Passato il temporal viene il sereno.
Post vetero malbela lumas
suno plej hela.
Post
tres saepe dies vilescit piscis et hospes.
Hóspede e pescada, aos três dias
enfada.
Fish and guests smell at three days old.
L'hôte et le poisson après trois jours puants sont.
El huésped y el pez, a los tres días huele.
L’ospite è come il pesce:
dopo tre giorni puzza.
Gasto, kiel fiŝo, baldaŭ fariĝas
malfreŝa.
Postquam
docti surrexerunt, boni viri desierunt.
Um tolo sábio é mais tolo que um
tolo ignorante.
Learned fools are the
greatest fools.
Un sot savant est sot plus qu’un sot ignorant.
Tonto sin saber latín
nunca es gran tonto.
I pazzi per lettera sono i maggiori pazzi.
Postquam
promisimus, necessario reddere debemus.
Quem promete em dívida se mete.
Promise is debt.
Chose promise, chose due.
Potentes
ne tentes aemulari.
Com teu amo não partas as peras.
Potissimus
irae fructus paenitentia.
Onde acaba a ira, começa o arrependimento.
Anger begins with folly and ends with repentance.
Le courroux est un conseiller dangereux.
Donde acaba la ira comienza el arrepentimiento.
La fine dell’ira è il
principio del pentimento.
Potius
est honeste pauperem esse, quam divitem male.
Antes pobre honrado que rico ladrão.
Better a good name than
riches.
Mieux vaut pauvre et homme de bien, que riche et ne valoir rien.
Comer arena antes que
hacer vileza.
Meglio povertà onorata che riccezza svergognata.
Pli bona ĉifona
vesto, ol riĉeco en malhonesto.
Potius
sero quam nunquam.
Antes tarde que nunca.
Better late than never.
Mieux vaut tard que jamais.
Más vale tarde que nunca.
Meglio tardi che mai.
Pli bone malfrue ol neniam.
Praebet
candoris lac nigri vacca coloris.
Galinha preta põe ovo branco.
A black hen lays a white egg.
Noire geline pond blanc oeuf.
La gallina negra pone el huevo blanco.
La gallina nera fa l’uovo bianco.
Eĉ plej nigra bovino donas lakton nur blankan.
Praecedenti
spectatur mantica tergo.
Macaco não enxerga o seu rabo, mas enxerga o da cutia.
The eye that sees all
things else sees not itself.
Le bossu ne voit pas sa
bosse, mais il voit celle de son confrère.
Praecocia
ingenia raro maturescunt. / Praecox ingenium raro pervenit ad frugem.
O que cedo amadurece, cedo apodrece.
A little too wise, they say, do ne'er live long.
Soon ripe, soon rotten.
Les enfants trop tôt sages, ne vivent pas longtemps.
Niño precoce acorta su
vida.
Fanciullo che presto sa, presto muore.
Praemium
vitae mori pro patria.
É doce morrer pela pátria.
For our country it is
bliss to die.
Mourir pour le pays c'est
s'immortaliser par une belle mort.
Es dulce morir por la
patria.
Chi per la patria muor – vissuto è assai – la fronde dell’alor non muore mai.
Morti por la patrujo estas agrable.
Praemonitus,
praemunitus.
Homem prevenido vale por dois.
Forewarned, forearmed.
Un homme averti en vaut deux.
Praesentem
mulge; fugientem quid insequeris?
Mais vale um "toma" que dois "te darei".
Better to have than wish.
Mieux vaut un présent que deux futurs.
Más vale un toma que dos te daré.
È meglio un presente che
due futuri.
Pli valoras tuj ovo, ol poste bovo.
Pli bona estas
malgranda "jen prenu" ol granda "morgaǔ venu".
Praestat
amicitia propinquitati.
Amigo fiel e prudente é melhor que parente.
A good friend is my
nearest relation.
Un bon ami vaut mieux que cent parents.
Más vale un amigo que pariente o primo.
Val più un amico che cento
parenti.
Pli bona amiko intima, ol parenco malproksima.
Praestat
cautela quam medela.
Mais vale prevenir que remediar.
Prevention is better
than cure.
Mieux vaut prévenir que
guérir.
Pli facile estas malbonon eviti, ol korekti.
Praestat
exorari quam perire funditus.
Mais vale descoser que romper.
Antes dobrar que quebrar.
Better to bow than break.
Il vaut mieux plier que rompre.
Más vale descoser que romper.
È meglio piegare che
rompere.
Pli bone fleksiĝi ol rompiĝi.
Praestat
fugere, quam rogare.
Mais vale salto de mata que rogos de homens bons.
Praestat
invidiosum esse, quam miserabilem. / Praestat invidos habere quam
misericordiam.
Antes ser invejado que lastimado.
Better be envied, that pitied.
Mieux vaut faire envie que pitié.
Mejor es ser invidiado que apiadado.
È meglio essere invidiato
che compatito.
Pli bone estas enviigi, ol kompatigi.
Praestat
pudere, quam pigere.
Mais vale vergonha na cara que mágoa no coração.
Praestat
silere, quam stulte loqui. / Praestat tacere, quam stulte loqui.
Antes calar que mal falar.
Praesumitur
bonus de bono genere natus.
De boa cepa a vinha, e de boa mãe a filha.
Take a wine of a good
soil, and a daughter of a good mother.
De bon plant, plante la
vigne; de bonne mère, prends la fille.
De buena vid planta
la viña; de buena madre toma la hija.
Di buona terra to’la
vigna; di buona madre to’la figlia.
Kia patrino, tia
filino.
Praeterita
fluxerunt.
Água passada não move moinhos.
Water run by will not
turn the mill.
Le moulin ne meut pas avec
l'eau coulée en bas.
Agua pasada no muele
molino.
Acqua passata non macina più.
Kio pasis,
nin forlasis.
Praeterita mutare non possumus.
O passado, passado.
When a thing is done, advice comes too late.
À chose faite, conseil
pris.
Kio fariĝis, jam ne refariĝos.
Praeteritum
tempus nunquam revertitur.
Tempo perdido não se recupera.
One cannot put back the
clock.
Le temps ne revient jamais.
Kio pasis, nin
forlasis.
Pravo
domino servit, qui vulgo servit.
Quem serve a comum, não serve a nenhum.
He that serves
everybody, is paid by nobody.
Qui sert au commun, ne sert pas un.
Quien sirve al común, sirve a ningún.
Chi serve al comune, non serve a nessuno.
Pretiosa
quam sit sanitas morbus docet.
Só se sabe o que é saúde, quando se está doente.
Health is not valued till sickness comes.
Demandez à un malade s'il veut santé.
¿Quién querría la salud más bien que el enfermo?
Nell’infermità si conosce
la sanità.
Taksi la sanon ni lernas en malsano.
Prima
caritas incipit ab egomet.
A caridade bem entendida começa por nós.
Caridade em casa, depois na cidade.
Charity begins at home.
Charité bien ordonnée commence par soi-même.
La caridad bien entendida empieza por uno mismo.
La prima carità comincia da sè.
Nevo de papo facile fariĝas kardinalo.
Primum
vivere, deinde philosophari.
Primeiro viver, depois filosofar.
Primeiro o bucho, depois o luxo.
D'abord vivre
ensuite philosopher.
Après la panse, vient la danse.
Primero vivir, después
filosofar.
Rezonado kaj
filozofado panon ne donas.
Primus
amor potior.
Amor primeiro não tem companheiro.
No love like the first
love.
On revient toujours à ses
premières amours.
Luna de enero y amor primero no tienen compañero.
Il primo amore non si
scorda mai.
Primus
error veniam meretur.
O primeiro erro merece perdão.
Once is no custom.
Une fois n'est pas coutume.
Una volta non fa usanza.
La unua peko meritas pardonon.
Primus veniens,
primus molet.
Quem primeiro anda primeiro manja.
Who firs comes to the mill first grinds.
Qui premier arrive au moulin, premier doit moudre.
Quien primero viene, primero tiene.
Chi primo arriva, primo
macina.
Kiu pli frue venas, pli frue muelas.
Principiis
obsta.
Antes que o mal cresça, corte-se-lhe a cabeça.
Beware beginnings.
Il faut veiller aux commencements.
Ataja el mal en sus comienzos.
Al male bisogna rimediare
da principio.
Pli facile estas eviti ol spiti.
Principium
dimidium operis.
Trabalho bem começado, meio acabado.
O que não se começa não se acaba.
Well begun is half done.
Un travail bien commencé
est à demi achevé.
A moitié fait qui commence bien.
Komenco
bona, laboro duona.
Plej granda potenco kuŝas en la komenco.
Principium
omne sequitur.
Sobre um ovo põe a galinha.
Unua paŝo iron direktas.
Priusquam
mactaris, excorias.
Ainda não mataste o urso, e queres vender-lhe a pele.
Don't sell the bear's
skin before you have caught him.
Il ne faut pas vendre la
peau de l'ours avant de l’avoir tué.
No se debe vender la
piel antes de matar el oso.
Non si vende la pelle
prima che s’ammazzi l’orso.
Antaŭ mortigo de urso ne vendu ĝian felon.
Pro
beneficio maleficium accipere.
Por bem fazer, mal haver.
Ingratitude is the
reward in the world.
En faisant du bien, on
fait des ingrats.
Kiu neniun savis, malamikon ne havas.
Pro
cupro cuprea missa habenda est.
Sem dinheiro de contado não há
soldado.
No penny, no
paternoster.
Point d'argent, point de Suisses.
Por dinero baila el perro, y por pan, si se lo dan.
Senza denari non si hanno
i paternoster.
Kia pago, tia ago.
Por nenio oni faras
nenion.
Pro
ratione Deus dispertit frigora vestis.
Deus dá o frio conforme a roupa.
God sends cold according to clothes.
Dieu donne le froid selon la robe.
Dios da el frio conforme la ropa.
Dio manda il freddo
secondo i panni.
Por ŝafo tondita Dio venton moderigas.
Pro sua
causa quisque disertus erit.
Para seu proveito, cada um sabe.
Every man after his
fashion.
Chacun se fait fouetter à sa guise.
Proba
merx facile emptores reperit.
O bom pano na arca se vende.
Good ware makes quick
market.
La bonne marchandise se recommande elle-même.
El buen paño en el
arca se vende.
La buna mercanzia si loda de se stessa.
Kvalito bona ne bezonas
admonon.
Probatio dilectionis exhibitio est operis.
O amor e a fé, nas obras se vê.
By the work, one knows
the workman.
À l'oeuvre on connaît l'artisan.
Kvalito bona ne
bezonas admonon.
Procul a
Iove, procul a fulmine.
Raio não cai em pau deitado.
Procul ex
oculis, procul ex mente.
Longe dos olhos, longe do coração.
Out of sight, out of
mind.
Loin des yeux, loin du coeur.
Lejos de ojos, lejos
de corazón.
Lontan dagli occhi, lontan dal cuore.
Occhio non vede, cuore non
crede.
For de l’ okulo, for de la koro.
Prodest
ipse rogus tempus in omne bonus.
Sempre o fogo faz gasalho.
Proditores
etiam iis, quos anteponunt, invisi sunt.
Ama-se a traição, aborrece-se o traidor.
Kings may love treason,
but the traitor hate.
Trahison plaît, traître déplaît.
La traición aplace, mas no el que la hace.
Tradimento piace assai, traditor non piace mai.
Oni perfidon prenas, sed perfidulon abomenas.
Profecto
deliramus interdum senes.
Quanto mais velho, mais bobo.
The head grey, and no
brains yet.
Plus vieux, plus sot.
La cabeza blanca y el seso por venir.
A testa bianca, spesso cervello manca.
Griza barbo saĝon ne atestas.
Promissio
parit debitum.
O prometido é devido.
Promise is debt.
Qui promet, s'oblige.
Quien promete, en deuda se
mete.
Chi promette, in debito si mette.
Vorto donita estas
kiel leĝo.
Promptius
est omnibus iudicare, quam facere.
Criticar é fácil, fazer é difícil.
Every one can find fault;
few can do better.
La critique est aisée, et l'art est difficile.
La crítica es fácil; el
arte, difícil.
È più facile criticare che fare meglio.
Kritiki estas facile,
fari malfacile.
Propera,
nec te venturas differ in horas.
Na tardança está o perigo.
Propositum
capiunt Tartara, facta Polus.
De boas intenções o inferno está cheio, e o céu, de boas obras.
The road to hell is
paved with good intentions.
L'enfer est pavé de bonnes intentions.
De buenas intenciones está empedrado el camino del infierno.
Di buone intenzioni è lastricato l’inferno.
Propria laus sordet.
Louvor em boca própria é
vitupério.
A man's praise in his own mouth stinks.
La louange de soi-même
fait la bouche puante.
Qui se loue, s'emboue.
La alabanza propia
envilece.
La lode propria puzza.
Kiu mem sin gloras, malbone odoras.
Proprium
humani ingenii est odisse, quem laeseris.
Quem ofende, não perdoa.
Depois que te enganei, não mais te amei.
Offenders never pardon.
L'offenseur ne pardonne
jamais.
Después que te erré, nunca bien te quise.
Chi offende non perdona.
Ofendinto neniam pardonas.
Propter
verrucas manuum porto chirothecas.
Uma boa capa tudo tapa.
The best cloth may have
a moth in it.
Souvent sous un beau gant se cache une laide main.
Botas y gabán
encubren mucho mal.
La veste copre gran difetti.
Vesto homon prezentas.
Prudens
in loquendo est tardus.
Bom saber é calar, até ser tempo
de falar.
A wise head makes a still
tongue.
On ne sait bien parler que lorsqu’on sait se taire.
No sabe hablar el que
no sabe callar.
Assai sa chi tacer sa.
Ju pli da
babilado, des pli da pekado.
Psittacus
vetus non discit loqui.
Papagaio velho não aprende a
falar.
You can't teach an old dog new tricks.
Vieil chien est mal à mettre en lien.
Publica
fama non semper vana.
O que o povo diz, ou é, ou quer
ser.
Common fame is seldom to
blame.
Il n’y a pas de fumée sans feu.
Lo que todos dicen, o es,
o quiere ser.
Non se dice mai tanto una cosa, che non ne sia qualche cosa.
Famo ne flugas, se kaŭzo
ne estas.
Pudere
praestat quam pigere.
Mais vale vergonha na cara que mágoa no coração.
Puer
glaciem retinens.
Amor de menino, água em cestinho.
Puer osculatur
propter matrem.
Beijam-se os altares por amor dos santos.
Many kiss the child for
nurse's sake.
Pour l'amour du chevalier, baise la dame l'écuyer.
Por la peana se adora al santo.
Si bacia il fanciullo a
cagion della madre, e la madre a cagion del fanciullo.
Pro amo al la kandelo
kato lekas kandelingon.
Pugnare
cum diis cumque fortuna, grave est.
O que há de ser tem muita força.
'Tis useless to kick
against the pricks.
Ce qui doit être, ne peut manquer.
Nadie puede huir de
lo que ha de venir.
Lo ordenado en el cielo, por fuerza se ha de cumplir en el suelo.
Quel ch’è disposto in
cielo convien che sia.
Nessuno può sfuggire il proprio destino.
Se decidos la sorto,
helpos nenia forto.
Pulchrior
est miles in proelio casus, quam in fuga salvus.
Mais vale morrer com honra que viver com desonra.
Pululat
herba satis, quae nil habet utilitatis.
Erva ruim cresce muito.
Erva ruim geada não mata.
Ill weeds grow apace.
Mauvaise herbe ne meurt point.
Mauvaise herbe croît toujours.
Mala yerba nunca muere.
La mala erba non si spegne mai.
Malbona herbo froston
ne timas.
Puras
Deus, non plenas, aspicit manus.
A mãos lavadas, Deus lhes dá que
comam.
A main lavée Dieu envoie un bon repas.
A manos lavadas Dios les da que coman.
A mane monde, Dio gli dà de mangiare.
Pusillum
pusillo si addas, fiet ingens acervus.
De muitos poucos se faz um muito.
De bago em bargo, enche a velha o saco.
Many drops make a flood.
Goutte à goutte on emplit
la cuve.
Petit à petit, l'oiseau fait son nid.
Petit à petit, l'oiseau fait sont nid.
Grano a grano hincha la gallina el papo.
Fagiolo a fagiolo si colma
il paiolo.
Se gut’ al guto aliĝas, maro fariĝas.