L
Labor
(improbus) omnia vincit.
O trabalho tudo vence.
No
pains, no gains.
Avec du travail on vient à bout de tout.
Con
trabajo todo se alcanza.
Con il lavoro si viene a capo di tutto.
Il sudore non e santo, ma fa miracoli.
Laboro kondukas al honoro kaj oro.
Labor
ubique est.
Aonde irá o boi que não are?
¿A donde irá el buey que no are?
Laborare
est orare.
Trabalhar é orar.
They
that work not, cannot pray.
Qui
travaille, prie.
El trabajo es una plegaría.
Il lavorare è un mezzo orare.
Laedere facile, mederi difficile.
É mais fácil rasgar que costurar.
Criticism is easy and art is difficult.
La critique est aisée, mais l'art est difficile.
Kritiki estas facile,
fari malfacile
Laesa
saepius repugnat ovis.
Cada formiga tem sua ira.
Tread
on a worm, and it will turn.
Un
ver se retourne, quand on le presse.
Cada pajarillo tiene su higadillo.
Anche il verme ha la sua collera.
Eĉ malgranda muŝo
ne estas sen buŝo.
Laetitiae
proximus fletus.
O riso está perto do pranto.
Sadness
and gladness succeed each other.
Du rire aux larmes, il n'y a qu'un pas.
Las risas acaban en llantos.
L’estremo del riso occupa il pianto.
Post plezuro, plendo kaj ploro.
Lambens
assidue eliciet canis ore cruorem.
Cão que muito lambe tira sangue.
Lanam
petierat, ipseque tonsus abiit.
Foi buscar lã e veio tosquiado.
Many
go out for wool, and come home shorn themselves.
Tel croît guiller Guillot, que Guillot guille.
Ir por lana y volver trasquilado.
Andar per lana e tornarsene tosi.
Kiu havas malican celon, ofte perdas sian propran
felon.
Largissimi
promissores, vanissimi exhibitores.
Muito prometer, sinal de pouco dar.
Cacarejar
não é pôr ovo.
A long tongue is a sign of a short hand.
Grand prometteur, petit donneur.
Quien mucho promete, poco da.
Mucha paja y poco grano.
Largo
di bocca, stretto di mano.
Chi promette molto, attiene poco.
Promeso estas larĝa,
plenumo estas ŝarĝa.
Largitur
pluvias ubi vult divina potestas.
Quando Deus quer, com todos os ventos chove.
Where God will help, nothing does harm.
À qui la fortune est belle son boeuf bêle.
Se Dio ordonos, eĉ ŝton’ lakton donos.
Latet
anguis in herba.
Aqui há dente de coelho.
There
is a snake in the grass.
Le
serpent est caché sous les fleurs.
La serpiente se oculta en la hierba.
Latrans annosus, foris aspice, quaeso, molossus.
Cão velho, quando ladra, dá
conselho.
When the old dog barks, he gives counsel.
Vieux chien n'aboie pas en vain.
El perro viejo, si ladra, da consejo.
Cane
vecchio non abbaia indarno.
Maljuna hundo ne bojas vane.
Latrante
uno, latrat statim et alter canis.
Quando mija um brasileiro, mija o mundo inteiro.
Like
dogs, when one barks all bark.
Un chien qui pisse fait pisser l'autre.
Laudato vino non opus est hedera.
O bom vinho escusa pregão.
O bom vinho por si se gaba.
Good
wine needs no bush.
Good ware makes quick markets.
À bon
vin, point d'enseigne.
La bonne marchandise se recommande elle-même.
Buen
vino no hay menester pregonero.
Il buon vino non há bisogno di frasca.
Kio bone aspektas, tion ĉiu elektas.
Laus in ore proprio vilescit. / Laus in proprio ore
sordescit.
Louvor em boca própria é
vitupério.
A
man's praise in his own mouth stinks.
La louange de soi-même fait la bouche puante.
La alabanza propia envilece.
La lode propria puzza.
Kiu mem sin gloras, malbone odoras.
Lavabo
inter innocentes manus meas.
Lavo as mãos.
I
wash my hands of it.
S'en laver les main.
Lavarse las manos.
Lavarsene le mani.
Mi lavas al mi la manojn.
Legere et non intellegere neglegere est.
Ler sem entender é caçar sem
colher.
It is
no use reading without understanding.
Lire et rien entendre est comme chasser et ne rien prendre.
De legado sen atento
ne riĉiĝas la prudento.
Leges
bonae malis ex moribus procreantur.
Dos maus costumes nascem as boas leis.
Legitimus
propria quaestus ab arte venit.
O abade, onde canta, daí janta.
They
who preach the Gospel should live of the Gospel.
Qui
sert à l’autel doit vivre de l’autel.
El abad de lo que canta yanta.
Chi serve all’altare vive de l’altare.
Pastro vivas de preĝoj, advokato de leĝoj.
Lentissime coniuges flentur, saepe vero laetissime.
Dor de mulher morta dura até a
porta.
Sorrow
for a husband is like a pain in the elbow, sharp and short.
Deuil de femme morte dure jusqu'à la porte.
Dolor de mujer muerta dura hasta la puerta.
Dolor de esposo, dolor de codo, duele mucho y dura poco.
Doglia
di moglie morta dura fino alla porta.
Leoni
mortuo lepores insultant.
Depois de morta a onça, até cachorro mija nela.
Em
pau caído todo o mundo faz graveto.
When the tree is fallen, all go with their hatchet.
Quand
l'arbre est tombé, tout le mond court aux branches.
Se la arbo falis, ĉiu
branĉon derompas
Leonina
societas.
Partilha de Lisboa com Almada, uma leva tudo, outra nada.
Leonis
catulum ne alas.
Cria o corvo, tirar-te-á o olho.
Breed
up a crow, and he will tear out your eyes.
Nourris un corbeau, il te crèvera les yeux.
Cría cuervos y te sacarán los ojos.
Nutrisci
il corvo, e ti caverà gli occhi.
Ne laciĝu viaj manoj pri fremdaj infanoj.
Kiu neniun savis, malamikojn ne havas.
Lepores
duos insequens, neutrum capit.
O que corre duas lebres, nenhuma alcança.
He that hunts two hares, oft loses both.
Qui court deux lièvres, n'en prend aucun.
Galgo que muchas liebres levanta, ninguna mata.
Chi
due lepri caccia, l’una non piglia, e l’altra lascia.
Kiu ĉasas du leporojn, kaptas neniun.
Levant et
carmina curas.
Quem canta, seus males espanta.
He
who sings chases away his sorrows.
Qui
chante éloigne son mal.
Quien canta, sus males espanta.
Chi canta i suoi mali spaventa.
Kontraŭ doloro
helpas bona humoro.
Leve aes
alienum debitorem fácit, grave inimicum.
Quem empresta a um amigo cobra a um inimigo.
If
you would make an enemy, lend a man money, and ask it of him again.
Ami
au prêter, ennemi au rendre.
Perdiĝas per pruntedono amiko kaj mono.
Levius
laedit, quicquid praevidimus ante.
Homem prevenido vale por dois.
Afore
warned, afore armed.
Un homme averti en vaut deux.
Hombre
prevenido vale por dos.
Uomo avvisato è mezzo salvato.
Kiu sin gardas, tiu
sin savas.
Libenter homines quod volunt, credunt.
Sonhava o cego que via, sonhava o
que queria.
We
soon believe what we desire.
Chacun croit fort aisément ce qu'il craint et ce qu'il désire.
El afligido cree con más facilidad lo que desea.
Quel che si vuol, presto si crede.
Liber
inops servo divite felicior.
Antes pobre sossegado que rico atrapalhado.
Magro,
mas sem coleira.
Liberty is better than gold.
Lean liberty is better than fat slavery.
Il
vaut mieux être oiseau de bois que de cage.
Ĉenoj estas ĉenoj, eĉ el oro kun
rubenoj.
Liberi
poetae et pictores.
Pintar como querer.
Libertas
fulvo pretiosior auro.
Arrenego de grilhões, ainda que sejam de ouro.
Liberty
is better than gold.
Lean liberty is better than fat slavery.
Liberté
et pain cuit.
Il vaut mieux être oiseau de boi que de cage.
No hay cosa que a la libertad es comparada; por oro ni por plata puede
ser comparada.
Meglio
un’oncia di libertà que dieci libbre d’oro.
Pli bona branĉo sennuksa, ol kaĝo plej
luksa.
Libereco
valoras pli ol oro.
Lignum
tortum haud unquam rectum. / Lignum quod tortum haud unquam vidimus rectum.
Pau
que nasce torto não tem jeito, morre torto.
As the twig is bent, so grows the tree.
What is bred in the bone, will never be out of the flesh.
Bois tordu ne se redresse pas.
Ĝibulo ĝis morto restos ĝibulo.
Lingua
dux pedis.
Quem língua tem, a Roma vai, e de Roma vem.
Quem tem boca vai a Roma.
A poder de perguntar se chega a Roma.
Who has a tongue goes to Rome.
En
demandant on va à Rome.
Qui langue a, à Rome va.
Preguntando
se va a Roma.
Chi lingua ha, a Roma va.
Peto kaj demando
kondukas tra l’ tuta lando.
Lis litem
parit.
Questão puxa questão.
Lis,
caupo, medicus, redigunt nos ad invitas.
Pleito, taverna e urinol levam o homem ao hospital.
A
suit at law and a urinal bring a man to the hospital.
Procès,
taverne et urinal chassent l'homme à l'hôpital.
Pleto, taberna y orinal llevan al hospital.
Processo,
taverna e orinale mandan l’uomo all’ospedale.
Litem ne
quaere cum licet fugere.
Antes má avença que boa sentença.
A
poor compromise is better than costly litigation.
Un mauvais accommodement vaut mieux qu'un bon procès.
Mas
vale mala avenencia que buena sentencia.
È meglio un magro accordo che una grassa sentenza.
Pli valoras interkonsento, ol juĝa dokumento.
Interkonsento estas pli bona ol mono.
Littera enim occidit, spiritus autem vivificat.
A letra mata, mas o espírito
vivifica.
The
letter kills, but the spirit gives life.
La lettre tue, mais l'esprit vivifie.
La letra mata, el espíritu vivifica.
La
lettera uccide, ma lo spirito vivifica.
La litero mortigas, sed la spirito vivigas.
Litterae
non erubescunt.
Papel aceita tudo.
Paper
endures all.
Le papier endure tout.
El papel todo lo aguanta.
Callen barbas, y hablen cartas.
La
carta non diventa rossa.
Al la papero ne mankas tolero.
Litterae
non intrant sine sanguine.
A letra com sangue entra.
Litterarum
radices amarae, fructus dulces.
Aprende chorando, e rirás ganhando.
Lernado havas maldolĉan radikon, sed bonan
efikon.
Longa
valetudo, certissima mors.
Doença comprida em morte acaba.
De longue maladie, fin de la vie.
Dolencia larga ymuerte encima.
Malattia lunga, morte sicura.
Por longa malsano kurac’ estas vana.
Longas
esse regibus manus. / Longae sunt regum manus et aures.
O braço do rei e a lança, longe alcança.
Kings have long hands.
Les rois ont les bras longs.
Los reyes tienen los brazos largos.
I principi hanno le mani lunghe.
Ne batalu pot’ el tero kontraŭ kaldrono el fero.
Longo in itinere, etiam palea oneri est.
Em caminho longo, até uma palha
pesa.
Light
burdens borne far become heavy.
Petit paquet et long chemin fatiguent le pélerin.
En
luengo camino paja pesa.
In lungo viaggio anche una paglia pesa.
En longa vojo eĉ
pajlero pezas.
Longum
iter emensus mendacia longa reportat.
Grandes viagens, grandes mentiras.
Mente bem quem de longe vem.
Long
ways, long lies.
A traveller may lie with authority.
A beau mentir qui vient de loin.
Quien a lejas tierras va, si antes no mentía, mentirá.
Ha bel mentir chi vien da lontano.
Belaj rakontoj el
trans la montoj.
Pri lando malproksima estas bone mensogi.
Lucerna
sublata nihil discriminis inter mulieres.
À noite todos os gatos são pardos.
All
cats are alike grey in the night.
La nuit, tous les chats sont gris.
À la chandelle la chèvre semble demoiselle.
De
noche a la vela, la burra parece doncella.
Al lume di candela ogni rustica par’ bella.
Kiam nokto vualas, ĉiuj koloroj egalas.
Lucrificare
forum solet adventus fatuorum.
Há sempre feira, quando o tolo desce à eira.
If
fools went not to market, bad wares would not be sold.
Si el necio no fuese al mercado, no se vendería lo malo.
Quando
gli sciocchi vanno al mercato, i furbi fanno buoni affari.
Malsaĝulo en
foiro estas bona akiro.
Lucrum
unius est alterius damnum.
O que faz bem ao fígado, faz mal ao baço.
A
desgraça de uns é o bem de outros.
The folly of one man is the fortune of another.
Ce
qui nuit à l'un, sert à l'autre.
Le profit de l'un est le dommage de l'autre.
Le malheur des uns fait le bonheur des autres.
Uno muere de atafea y otro la desea.
Non è
mai mal per uno che non sia ben per un altro.
Kio al unu donas forton, al alia donas morton.
Ludis de
alieno corio.
Tirar castanhas do fogo com a mão do gato.
To
take the nuts from the fire with the cat's paw.
Tirer
les marrons du feu avec la patte du chat.
Sacar las castañas del fuego con la mano del gato.
Cavar
la bruciata col zampino del gatto.
Petro kornojn tenas, Paǔlo lakton prenas.
Ludus bonus non sit nimius.
Burla con dano não acaba o ano.
Long
jesting was never good.
Leave
a jest, when it pleases you best.
Point de beau jeu, s'il ne dure peu.
Il faut bien laisser le jeu, quand il est beau.
A la burla dejadla cuando más agrada.
Ogni bel gioco dura poco.
Lupus in
fabula.
Falar no mau, preparar-lhe o pau.
Talk
of the wolf, and his tail appears.
Quand
on parle du loup, on en voit la queue.
Hablando
del rey de Roma, por la puerta asoma.
Chi ha il lupo in bocca, l’ha sulla groppa.
Quando si nomina il diavolo, se ne vede spuntar la coda.
Ne voku diablon ĉar li povas aperi.
Diablo ŝercon ne komprenas, vokite, li venas.
Lupus lupum non est.
Lobo não
come lobo.
Les loups ne se mangent pas.
Lupo non mangia lupo.
Lupo lupon ne manĝas.
Lupus oves etiam numeratas devorat. / Lupus non curat
numerum.
Do contado come o lobo.
The
wolf eats often of the sheep that have been told.
Brebis comptées le loup les mange.
De lo contado come el lobo.
Pecore contate, il lupo se le mangia.
Kontraǔ lupo ne helpas kalkulo.
Ŝafo
kalkulita ne estas savita.
Lupus
pilum mutat, non mentem.
O lobo muda o pelo, mas não o vezo.
The
wolf may lose his teeth, but never his nature.
Le
renard change de poil, mais non de naturel.
Le loup mourra dans sa peau.
El pelo muda la raposa, mas el natural no despoja.
La
volpe perde il pelo, ma il vizio mai.
Lupo ŝanĝas la harojn, sed ne la farojn.
Luscus
caeco praefertur; sic undique fertur.
Melhor é ser torto que cego de todo.
A
man were better be half blind than have both his eyes out.
Mieux
vaut borgne qu'aveugle.
Au royaume des aveugles, les borgnes sont róis.
Más
vale tuerto que ciego.
Meglio losco che cieco in tutto.
Pli bona estas io, ol nenio.
Pli kara estas kapo ol ĉapo.
Lux in tenebris lucet.
A luz, onde está, logo aparece.
The
light shines in darkness.
La
lumière luit dans les ténèbres.
La luce splende nelle tenebre.
La luz en las tinieblas resplandece.
La lumo brilas en la mallumo.