D
Daemon
daemone pellitur.
Um cravo com outro se tira.
One
devil drives out another.
Un
diable chasse l'autre.
Un diablo saca otro.
Un diavolo scaccia l’altro.
Oni elbatas kojnon per kojno.
Daemonium vendit, qui daemonium prius emit.
Quem diabos compra, diabos vende.
Damnum
sequitur ludibrium.
Trás apedrejado chovem pedras.
The
loser is always laughed at.
Les
battus paient l'amende.
Tras cornudo, apaleado.
Chi ha il danno, ha pur le beffe.
Falinton ĉiuj
atakas.
Dantur divitiae non
nisi divitibus.
Dinheiro ganha dinheiro.
Mono kuras al mono.
Dat tibi
ut accipiat duplicata numismata egenus.
Se te dá o pobre, é para que mais te tome.
Dat veniam
corvis, vexat censura columbas.
Só vão à forca os ladrões pequenos.
Para
los desdichados se hizo la horca.
The poor suffer all the wrong.
Le
gibet n'est fait que pour les malheureux.
Groŝon ŝtelis, ho, ŝtelisto! Milojn ŝtelis, financisto!
Davus sum, non Oedipus.
Não compreendo bulhufas.
Isso para mim é grego.
I
cannot make either head or tail of it.
Je n'y comprends goutte.
No comprendo jota.
Non ne capisco un’acca.
Ĝi estas por mi ĥina scienco.
Ĝi estas por mi volapukaĵo.
De alieno
liberalis. / Ex alieno tergore lata secat lora.
Do pão do nosso compadre, grande fatia ao afilhado.
All
men are free of other men's goods.
De la poche d’autrui il est facile de payer.
Al que no le cuesta, hace fiesta.
Del cuoio d’altri si fanno corregge larghe.
El fremda poŝo
oni pagas facile.
De alieno
ludit corio.
Tirar as castanhas do fogo com as mãos do gato.
To
take the nuts from the fire with the dog's foot.
Tirer
les marrons du feu avec la patte du chat.
Sacar las castañas del fuego con la mano del gato.
Cavar le castagne dal fuoco colla zampa del gatto.
Petro kornojn tenas, Paŭlo lakton prenas.
De asini prospectu incusatio est.
Discutir por dá cá aquela palha.
Brigar por ninharias.
To contend about a goat's wool.
Se battre de la chappe de l'évêque.
Discutir sobre la lana de la cabra.
Acusáronle porque pisó el sol.
Disputare della lana caprina.
De
caldaria in carbonariam pervenire.
Fugir do fumo, cair nas brasas.
To
fall out of the frying-pan into the fire.
Tomber
de la poële dans la braise.
Huyendo del toro cayó en el arroyo.
Trafi de Scilo al
Karibdo.
De
cunctis loquitur femina quae tota cursitat urbe vaga.
Mulher andeja fala de todos, e todos dela.
De damno
proprio quisque dolere scit.
Cada qual sente seu mal.
Najbaro ne ĝemas, kiam boto nin premas.
De duobus malis, minus est eligendum.
Dos males, o menor.
Of two evils choose le least.
De
deux maux, il faut choisir le moindre.
Entre dos males, hay que escoger el menor.
Del mal, el menos.
Di due mali, bisogna scegliere il minore.
El du malbonoj pli malgrandan elektu.
De gustibus (et coloribus) non est disputandum.
Gostos não se discutem.
Every one as they like best, as the good man said, when he kissed his cow.
Every man has his taste.
There is no accounting for tastes.
Tastes
differ.
Il ne faut pas disputer des goûts.
Des goûts et des couleurs il ne faut pas discuter.
Sobre gustos no hay disputa.
Tutti i gusti son gusti.
Dei gusti non se ne disputa.
Pri gustoj oni disputi ne devas.
De lana caprina contendere. / De lana
caprina rixare.
Brigar por ninharias.
To contend about a goat's wool.
Se battre de la chappe de l'évêque.
Discutir sobre la lana de la cabra.
Disputare della lana caprina.
De male quaesitis
non gaudet tertius heres.
Pai rico, filho nobre, neto pobre.
Ill
goten goods thrive not to the third heir.
Des biens mal acquis ne jouit le troisième héritier.
Algo ajeno no hace heredero.
Della
roba di mal acquisto non ne gode il terzo erede.
Patroj avaras, infanoj
malŝparas.
De minimis granis fit magnus acervus.
De bago em bago enche a velha o saco.
De grão em grão a galinha enche o papo.
Grain by grain the hen fills her belly.
Goutte à goutte on remplit la cuve.
Grano a grano hinche la gallina el papo.
A granello a granello s’empie lo satio e si fa il monte.
El multaj milonoj fariĝas milionoj.
De nihilo nihilum.
De nada, nada se faz.
Of
nothing comes nothing.
On ne fait rien de rien.
De nada no se hace nada.
Col nulla non si fa nulla.
De nehavanto eĉ
reĝo nenion ricevos.
De nuce fit corylus, de glande fit ardua quercus.
Dos meninos se fazem os homens.
Lads
will be men.
Avec le temps les petits deviennent grands.
Mozos fueron primero los que ahora son hombres.
Anche i fanciulli diventano uomini.
De re irreparabile ne doleas.
O que não tem remédio remediado está.
It
is no use crying over spilt milk.
À chose faite, conseil pris.
Farita ne refariĝos.
Debito
soluto, tranquilla agitur vita.
Quem paga suas dívidas cura seus males.
Debitor
debitoris mei debitor meus est.
Quem deve a quem me deve, a mim me deve.
Debitor
hic praestat, qui debita solvere curat.
Quem paga dívida faz cabedal.
He
who pays his debts, begins to make a stock.
Qui
paie ses dettes, s'enrichit.
Quien paga deuda, hace caudal.
Chi paga debito, acquista credito.
Kiu ŝuldojn
estingas, riĉecon atingas.
Decipiunt
multos favor principis, muliebris amor,
aprile serenum, labile
folium rosae.
Sol de inverno, chuva de verão, amor de rameira e palavrinhas doces do meu
capitão, a mim não me enganarão.
A
woman's mind and winter's wind change oft.
Amitié des grands, soleil d'hiver et serments d'une femme sont trois choses qui
n'ont pas de durée.
Amistad del poderoso, sol de invierno y amor de mujer duraderos no
pueden ser.
Seren
di notte, nuvole di state, amor di donna, discrezion di frate.
Decipiunt
omnes, nec nos in crimine soli.
Todos têm o seu pé de pavão.
De louco, todos temos um pouco.
Every man has a fool in his sleeve.
Chacun a un fou dans sa manche.
Cada uno lleva un loco en la manga.
Ciascuno ha un pazzo nella manica.
Ĉiu havas sian kaŝitan mizeron.
Deiecta
quivis arbore ligna legit.
A árvore caída todos vão buscar lenha.
Leão
moribundo, cachorro lhe mija.
When the tree is down, every man goes to it with his hatchet.
Quand
l'arbre est tombé, tout le monde court aux branches.
De palo caído todos quieren hacer leña.
D’albero caduto tutti si fanno legna.
Se la arbo falis, ĉiu
branĉon derompas.
Deliberando
saepe perit occasio.
Enquanto os cães brigam, o lobo leva a ovelha.
He
who hesitates is lost.
À force de choisir, on finit par se tromper.
Corazón dudoso determinase poco.
A pensar troppo non si fa nulla.
De elekto tro multa
plej malbona rezulto.
Dementis
convicia nihil facias.
A palavras loucas, ouvidos moucos.
Every
question requires not an answer.
À folle demande, point de réponse.
A palabras locas, orejas sordas.
No toda pregunta merece respuesta.
A domande inutili risposte futili.
Por parolo delira ne ekzistas rediro.
Demulcet
multum dulcis promissio stultum.
Boas palavras e maus feitos enganam sisudos e néscios.
Good
words without deeds are rushes and weeds.
Belles paroles et mauvais jeu trompent les jeunes et les vieux.
Buenas palabras y ruínes hechos engañan sabios y necios.
Belle parole e cattivi fatti
ingannano savi e matti.
Ofte mano forgesas, kion buŝo promesas.
Dentes
atque pedes asinini exordia amoris.
Amor de asno entra a coices e dentadas.
Deo et fortunae me
committo.
A Deus e à ventura, botar a nadar.
En plej alta mizero al Dio esperu.
Deo
favente, naviges vel vimine.
A quem Deus quer ajudar, o vento lhe apanha a lenha.
When
God helps, nought harms.
À qui Dieu aide, nul ne peut nuire.
A quien Dios quiere ayudar, nada le puede perjudicar.
A chi Dio aiutar vuole, niente nuocer gli puole.
Se amas Dio, prosperas ĉio.
Se Dio ordonos, eĉ ŝtono lakton donos.
Deo non dante, nil valet labor.
Sem Deus, nem até a porta, e com
Deus, através dos mares.
Quando
Deus quer, com todos os ventos chove.
Whom God teaches not, man cannot.
When God wills, all winds bring rain.
Rien ne réussit, si Dieu n'y donne
sa bénédiction.
Más vale a quien Dios ayuda, que a quien mucho madruga.
Quando Dio aiuta, ogni cosa riesce.
Kun Dio vi iros ĉien, sen Dio nenien.
Deseruit
nunquam sceleratum cura, timorque.
Ao que mal vive, o medo o segue.
Do
right and fair no man.
Bien faire et laisser dire.
Kiu ne krimas, tiu ne
timas.
Desinant
maledicere malefacta ne noscant sua.
Quem tem telhado de vidro, não atira pedra no dos outros.
Those
who live in glass houses should not throw stones at their neighbors.
Quand
on habite une maison de verre, on ne doit pas jeter de pierres à autrui.
Quien tiene el tejado de vidrio, no tire piedras al del vicino.
Chi a tegoli di vetro, non tiri
sassi al vicino.
Kaldrono ridas pri poto, kaj mem estas kota.
Desipuit, cunctis
studet quicumque placere.
Não sabe governar quem a todos
quer contentar.
Kontentigi ĉiun eĉ anĝelo ne povas.
Deterior
pravum sanctificare solet.
Atrás de mim virá quem bom me fará.
Deterior surdus eo nullus, qui renuit audire.
Não há pior surdo que o que não
quer ouvir.
None
so deaf as those, that will not hear.
Il n'y a point de pire sourd, que celui qui ne veut pas entendre.
No hay peor sordo que el que no quiere oir.
Gran sordo è quello che non vuol udire.
Neniu estas pli blinda, ol tiu, kiu ne volas vidi.
Neniu estas pli surda, ol tiu, kiu ne volas aŭdi.
Detrahitur
cauda nunquam bene pellis ab ima.
O pior de esfolar é o rabo.
La parto plej vasta venos la lasta.
Deus est solus scrutator cordis.
Deus não lê nas caras, e sim nos
corações.
Deus
indumen sic algoris dat acumen.
Deus dá o frio conforme a roupa.
God
sends cold according to clothes.
Dieu donne le froid selon la robe.
Dios da el frío conforme a la ropa.
A cada cual da Dios el frio como anda vestido.
Dio manda il freddo secondo i
panni.
Por ŝafo tondita Dio venton moderigas.
Deus non est velox ad poenam.
Deus não é de vingança, mas
castiga pela mansa.
God
stays long, but strikes at last.
La justice de Dieu a des pieds de plomb.
Dios no se queja, mas lo suyo no lo deja.
La vendetta de Dio non piomba in fretta.
Por ĉiu ago venos tempo de pago.
Dio longe paciencas, sed severe rekompencas.
Deus scribit lineam rectam in anfracta.
Deus escreve direito por linhas tortas.
God writes straight with crooked lines / on uneven lines.
Dieu écrit droit sur une ligne courbe / avec des lignes courbes /
par des lignes tortes.
Dios escribe cierto por lineas tuertas.
Dio scrive diritto
su righe storte.
Dio skribas rekte
per linioj nerektaj.
Deus
undecumque iuvat, si modo propitius.
Quando Deus quer, com todos os ventos
chove.
Quando
Deus quer, água fria é remédio.
When God will, all winds bring rain.
Tout va comme il plait à Dieu.
No se mueve la hoja en el árbol, sin la voluntad de Dios.
Quando Dio vuole, piove anche al sole.
Kun Dio vi iros ĉien, sen Dio nenien.
Devitat a
solitis regula cuncta viis.
Toda regra tem exceção.
Ne ekzistas regulo sen escepto.
Devitat
quicumque mollam, fugit ille farinam.
Quem foge do moinho, não tem fubá.
Kiu laboron evitas, bonon ne vidas.
Dextra fricat laevam, vultusque fricatur ab illis.
Uma mão lava a outra, e ambas o rosto.
Hoje
por mim, amanhã por ti.
At court one hand will wash the other.
One hand washes the other and both the face.
Une main lave l'autre.
Una mano lava la outra, y ambas a la cara.
Una mano lava l’altra e tute due lavano il viso.
Mano manon lavas.
Di facientes
adiuvant.
Ajuda-te, que Deus te ajudará.
Aide-toi,
le Ciel t’aidera.
Dion fidu, sed senfare ne sidu.
Preĝon faru, sed farunon preparu.
Dicere et facere non semper eiusdem.
Dizer e fazer não comem à mesma mesa.
Saying
and doing are two things.
Dire et faire sont deux.
Decir y hacer no comen a una mesa.
Altra cosa è il dire, altra il fare.
Ofte mano forgesas, kion buŝo promesas.
Inter diro kaj
faro estas vasta maro.
Dicitur
ignis homo, sic femina stupa vocatur; insuflat daemon: gignitur ergo focus.
O homem é fogo e a mulher estopa; vem o diabo e assopra.
Man
if fire and woman tow; the devil comes and sets them ablaze.
L’homme
est le feu et la femme l’étoupe; le diable vient et souffle.
El hombre es fuego y la mujer estopa: llega el diablo y sopla.
L’uomo èfuoco e la donna è stoppa; vien poi il diavolo e gliel’accocca.
Dictum ac
factum.
Dito e feito.
No
sooner said, than done.
Aussitôt
dit, aussitôt fait.
Dicho y hecho.
Detto, fatto.
Dirite, farite.
Dictum
sapienti sat est.
A bom entendedor meia palavra basta.
A
word to the wise is enough.
À bon entendeur demi-mot.
A buen entendedor, breve hablador.
A buon intenditor poche parole.
Por saĝulo sufiĉas aludo.
Saĝa kapo duonvorton komprenas.
Diem
vesper commendat.
A noite coroa o dia.
Não julgues os cabos pelos começos.
Praise
day at night, and life at the end.
Loue le beau jour au soir, et la vie à la mort.
Al fin loa la vida y a la tarde loa el dia.
Non lodar il bel giorno innanzi sera.
Ne laŭdu la tagon antaŭ vespero.
Antaǔ
vespero ne estu fiera.
Dies posterior
prioris est discipulis.
Com o tempo vem o tento.
Difficile
est calvum evellere.
Mal haja quem calvo penteia.
A
bald head is soon shaved.
On ne
saurait peigner un diable qui n'a point de cheveux.
Difícil es peinar a un calvo.
Donde no hay cabellos, mal es de peinar.
Dove
non son capelli, mal si pettina.
Difficile est crimen non prodere vultu.
O rosto é o espelho da alma.
Kion koro portas, vizaĝo raportas.
Difficile
est multum cerasis cum principe vesci.
Com teu amo não comas as peras, porque ele come as maduras e deixa-te as
verdes.
Those
that eat cherries with great persons, shall have their eyes squirted out with
the stones.
C'est
folie de manger cerises avec seigneurs, car ils prennent toujours les plus
mûres.
En burlas ni en veras, con tu señor no partas peras.
Non
è buono mangiar ciliege co’signori.
Ne batalu pot’ el tero kontraŭ kaldrono el
fero.
Difficile est sorbere, et simul flare.
Não se pode chupar cana e assobiar
ao mesmo tempo.
Não se pode fazer a par comer e assoprar.
A um tempo soprar e sorver, não pode ser.
You
can't whistle and drink at the same time.
On ne peut souffler et humer ensemble.
Soplar y sorber, no puede junto ser.
Non si può ad un tempo bere e fischiare.
Per unu ŝtono oni
du ĵetojn ne faras.
Difficile est vacuo verbis imponere ventri.
Barriga vazia não tem ouvidos.
Ventre em jejum não ouve a nenhum.
Fair words do not fill the belly.
Ventre affamé n’a pas d’oreilles.
El vientre ayuno no oye a ninguno.
Il
ventre non si sazia di parole.
Ventro malsata orelon ne havas.
Difficilis
emptor haud bona emit obsonia.
Quem se veste de ruim pano, veste-se duas vezes no ano.
O barato sai caro.
Cheapest
is dearest.
Il n'y a que les bons marchés qui ruinent.
Quien se viste de mal paño dos veces se viste al año.
Chi più spende, meno spende.
Kio kostas malmulte, kostas plej kare.
Difficillimum est furari apud fures.
Ladrão não furta a ladrão.
Ladrão que rouba ladrão tem cem anos de perdão.
He
who cheats a cheat and robs a thief, earns a dispensation of a hundred years.
Il
est bien larron, qui larron dérobe.
Voler un voleur n’est pas voler.
Al cudo no cuques y al ladrón no hurtes.
Quien roba a un ladrón tiene cien años de perdón.
In casa di ladri non ci si ruba.
Ŝteli de ŝtelisto estas malfacile.
Diffugiunt, cadis cum faece siccatis, amici.
Acabado o vinho, fogem os amigos.
Barriga cheia, companhia desfeita.
Eaten bread is soon forgotten.
Morceau avalé n'a plus de goût.
El pan comido, la compañía deshecha.
Il pan mangiato presto è
dimenticato.
Farita via faro, nun adiaŭ, mia kara.
Digitum
stulto ne permittas.
Ao vilão, se deres o dedo, tomar-te-á a mão.
Give
a clown your finger, and he'll take your whole hand.
Si
vous lui donnez un pied, il vous prendra la jambe.
Al villano, dale el pie, y se tomará la mano.
Al villano, se gli porgi il dito, ei prende la mano.
Donu fingron al
avidulo, li tutan manon postulas.
Dignum
patella operculum.
Não há panela tão feia, que não ache seu cobertouro.
Every
pot finds its cover.
Il n’y a si méchante marmite qui ne trouve son couvercle.
No hay olla tan fea que no encuentre su cobertura.
Ogni difforme trova il suo
conforme.
Dimidium
facti, qui bene coepit, habet.
O bom princípio é a metade.
Well
begun is half done.
Il est bien avancé, qui a bien commencé.
Buen principio, la mitad está hecha.
Obra empezada, medio acabada.
Chi ben comincia è alla metà dell’opera.
Barba bagnata mezza rasa.
Komenco bona, laboro duona.
Disce pati, si vincere voles.
Com tempo e perseverança, tudo se alcança.
Quem quiser vencer, aprenda a sofrer.
He that endures, overcomes.
Persister
c'est le fond de la vertu.
Con paciencia, fe y esperanza, todo se alcanza.
Chi la dura, la vince.
Hako post hako estas plej efika atako.
Discordia
duorum canum super ossa.
Dois pardais numa espiga nunca fazem liga.
Two
dogs to one bone may never accord in one.
Deux
chien à un os ne s'accordent pas.
Dos tocas en un hogar mal se pueden concertar.
Due cani che un sol osso hanno, difficilmente in pace stanno.
Du sinjoroj en unu bieno, du mastrinoj ĉe unu
kameno, neniam vivas sen reciproka malbeno.
Ditat, sanctificat, sanat quoque, surgere cum die.
Deus ajuda a quem madruga.
Early
to bed and early to rise makes a man healthy, wealthy and wise.
À qui
se lève matin, Dieu aide et prête la main.
Al que madruga, Dios le ayuda.
Presto a letto e presto alzato, fa l’uomo sano, ricco e fortunato.
Kiu frue leviĝas, facile riĉiĝas.
Diversis diversa placent, et sua gaudia cuique.
Cada um tem seu gosto.
Different
men have different opinions; some like apple and some like onions.
Chacun
se laisse fouetter à sa manière.
Sobre gustos no hay disputa.
Dei gusti non se ne disputa.
En ĉiu brusto
estas sia gusto.
Dives est qui sibi nihil deesse putat.
Rico é quem de nada precisa.
Poor
and content is rich, and rich enough.
Est assez riche qui est content.
Nada necessita quien tiene lo bastante.
Chi non ha gran voglie è ricco.
Malriĉigas ne
nehavado, sed tro granda dezirado.
Dives
semper eget, semper abundat inops.
Quem muito tem, muito gasta; quem pouco tem, o pouco lhe basta.
Kontenteco estas pli bona ol riĉeco.
Divide et
impera.
Dividir para reinar.
Divide
and rule.
Diviser pour régner.
Divide y gobierna.
Nemico diviso, mezzo vinto.
Dividu kaj regu.
Dividu kaj vi venkos.
Divinum
ingenium plena crumena facit.
Não há pobre sábio, nem rico tolo.
As
long as I am rich reputed, with solemn voice I am saluted.
Qui
argent a, on lui fait fête, qui n'en a point, n'est qu'une bête.
No hay rico necio, ni pobre
discreto.
È più dotto oggidi chi più possiede.
Al tiu ĉio cedas, kiu monon posedas.
Al mono kaj forto humiliĝas la sorto.
Divitiae
curas habent comites.
De muitos perigos nos livram a falta de riquezas.
Much
coin, much care.
Qui a beaucoup de biens, a beaucoup de soins.
Al que tiene mucha riqueza, no le faltan quebraderos de cabeza.
Grandi
ricchezze, mille pensieri.
Feliĉo kaj riĉo envion elvokas.
Divitiae grandes homini sunt vivere parce.
A economia é um grande rendimento.
A
little kitchen makes a large house.
Cuisine étroite fait bâtir grande maison.
Petite cuisine agrandit la maison.
Magra olla y gordo testamento.
La cucina piccola fa la casa grande.
Riĉigas ne enspezo, sed prudenta elspezo.
Docendo discitur.
Ensinando, aprendemos.
Teaching
others teaches yourself.
Enseigner, c'est apprendre deux fois.
Enseñando aprendemos.
Chi altri insegna, se stesso ammaestra.
Instruante, oni lernas.
Dolori
cuivis remedium patientia.
A paciência é ungüento para todas as chagas.
Patience
is the best remedy for every trouble.
La patience est un remède à tous les maux.
Con paciencia se gana el cielo.
D’ogni dolor rimedio è la pazienza.
Pacienco kuracas ĉiun
doloron.
Domi suae
quilibet rex.
Em sua casa cada um é rei.
A
man’s home is his kingdom.
Par
droit et par raison chacun est maître dans sa maison.
Mientras en mi casa estoy, rey soy.
Ogni cane è leone a casa sua.
En propra sia domo, ĉiu estas granda homo.
Dominus vidit plurimum in rebus suis.
O olho do dono faz mais que as mãos.
O olho do dono engorda o cavalo.
Matters prosper under the masters's eye.
L'oeil
du maître engraisse le cheval.
Qui est loin de son bien est près de son dommage.
El ojo del dueño engorda al caballo.
L’occhio del padrone ingrassa il cavallo.
Okulo de mastro pli ol
beno de pastro.
Domus
propria, domus optima. / Domus mea, domus optima.
A própria morada a ninguém desagrada.
Minha casa, meu lar, não há melhor lugar.
One's
own hearth is worth gold.
Il n'est trésor que de vivre à son aise.
Mi casa y mi hogar, cien ducados val.
Casa propria non c’è oro che la paghi.
Hejma dometo estas kiel patrineto.
Mia loĝejo,
mia reĝejo.
Dormiens
nihil lucratur.
Raposa que dorme não apanha galinha.
Foxes,
when sleeping, have nothing to fall into their mouths.
À
renard endormi ne vient bien ni profit.
Lupo dormanta ŝafon ne kaptas.
Dormit in
utramvis aurem, quem cura relinquit.
Quem tem cuidados não dorme.
He
that makes his bed ill, lies there.
Comme on fait son lit, on se couche
Quien mala cama hace, en ella yace.
Come
uno si fa il letto, così dorme.
Dormus leporo, se ĝi ĉason ne timus.
Dubitando
ad veritatem pervenimus. / Dubium sapientiae initium.
A dúvida é o começo da sabedoria.
Quem
mais duvida mais aprende.
He who questions nothing learns nothing.
Where
doubt, there truth is.
La doute est le commencement de la sagesse.
Science est mère de doute.
El que no duda no sabe cosa alguna.
Chi no dubita di nulla, non as mai
nulla.
Kiu demandas, tiu ne eraras.
Dubo estas la komenco de saĝo.
Dulce
bellum inexpertis.
Doce é a guerra para quem não andou nela.
Dulce et
decorum est pro patria mori.
É doce morrer pela pátria.
For
our country it is bliss to die.
Mourir pour le pays c'est s'immortaliser par une belle mort.
Es dulce morir por la patria.
Chi per la patria muor – vissuto è assai – la fronde dell’alor non muore mai.
Morti por la patrujo estas agrable.
Dulce
pomum cum abest custos.
O
fruto proibido é mais doce.
Dulcia non meruit, qui non gustavit amara.
Não merece o doce quem não provou
o amargo.
Dulcia non novit, qui non gustavit amara.
Quem não sabe do mal, não sabe do bem.
Misfortunes
tell us what fortune is.
Nul ne sait ce que c'est que le bien, qui n'essaie ce que c'est que le mal.
Solo sabe de dulzura quien conoce la amargura.
Chi ha provato il male, gusta meglio il bene.
Chi
non ha gustato l’amaro non sa che sia il dolce.
Kiun malĝojo ne turmentas, tiu ĝojon ne
sentas.
Dulcior
illa sapit caro, quae magis ossibus haeret.
O que mais custa, melhor sabe.
The nearer the bone, the sweater the flesh.
La carne más saborosa es la que está junto al hueso.
La carne più vicina all’osso è più saporita.
Ne ekzistas honoro sen laboro.
Dulcis
est somnus operantis.
Quem trabalha o dia inteiro acha mole o travesseiro.
Laboro finita, ripozo merita.
Dum abbas
apponit tesseras, ludunt monachi.
Se o prior joga cartas, que farão os frades?
Patrão fora, dia santo na loja.
If
the abbot goes out, so will the monks.
Quand
l'abbé tient taverne, les moines peuvent aller au vin.
Si el prior juega a los naipes, ¿que harán los frailles?
Mastro en vojo, servantoj en ĝojo.
Dum
calidum sentis farcimen, mande bidenti.
Malhar o ferro é enquanto está quente.
Make
hay, while the sun shines.
Il faut puiser quand la corde est au puits.
Il faut saisir l’occasion aux cheveux.
Cuando pasan rábanos, comprarlos.
Bisogna pigliar la ventura quando Dio la manda.
Forĝu feron dum ĝi estas varmega.
Okazon kaptu ĉe l’ kapo, ĉar la vosto estas glita.
Dum canem
caedimus, corrosisse dicitur corium.
Quem seu cão quer matar, raiva lhe põe
nome.
He
that’s resolved to beat a dog, never wants long a stick.
Qui
veut frapper un chien, facilement trouve un bâton.
Qui veut tuer son chien l’accuse de la rage.
Al que quiere su perro matar, fácil le es excusa hallar.
Chi
il suo cane vuole ammazzare, qualche scusa sa pigliare.
Por hundon dronigi,
oni nomas ĝin rabia.
Dum canis
os rodit, socium, quem diligit, odit.
Dois sóis não cabem no mundo.
Cachorro de cozinha não quer colega.
Two dogs never agree about one bone.
Deux
chien à un os ne s'accordent pas.
Dos tocas en un hogar mal se pueden concertar.
Due cani che un sol osso hanno, difficilmente in pace stanno.
En unu sako du katoj, ĉiam mordoj kaj gratoj.
Dum caput
aegrotat, omnia alia membra dolent.
Quando a cabeça não regula, o corpo é que paga.
A
cabeça manda os membros.
When the head is sick, the whole body is sick.
À qui
la tête fait mal, souffre par tout le corps.
Si enferma la cabeza, todos los miembros languidecen.
Quando la testa duole, tutte le membra languono.
Kapo estas por tio, ke ĝi zorgu pri ĉio.
Kiam la kapo doloras, ĉiuj membroj doloras.
Dum
excusare credis, accusas.
Quem não tem culpa não pede desculpa.
He
who excuses himself accuses himself.
Qui s'excuse s'accuse.
Kiu tro sin pravigas, tiu mem sin kulpigas.
Dum feles dormit, mus gaudet et exsilit antro. / Dum feles dormit, saliunt mures.
Enquando dormem os gatos, correm os ratos.
Quando o gato sai, os ratos fazem a festa.
Patrão
fora, feriado na loja.
When the cat's away, the mouse may play.
Absent le chat, les souris dansent.
Quand
le chat n’est pas là, les souris dansent.
Vanse los gatos, y entiéndense los ratos.
Quando la gatta non è in paese, i topi ballano.
Kiam kato promenas, la
muso festenas.
Dum fortuna favet, parit et taurus vitulum.
Ao afortunado até os galos põem ovos.
Whom
God loves, his bitch brings forth pigs.
À l'homme heureux son boeuf lui fait des veaux.
Al que es afortunado, le pone huevos su gallo.
A quien Dios quiere bien, la perra le pare los puercos.
A chi ha fortuna, il bue gli fa un vitello.
Al feliĉulo eĉ koko donas ovojn.
Se amas Dio, prosperas ĉio.
Dum
fugans canis mingit fugiens lupus evasit.
Enquanto mija o cão, vai-se o lobo.
Two
dogs fight for a bone and a third runs away with it.
Pendant
que le chien pisse, le loup s'en va.
Dum herba crescit equus mortiur.
Enquanto a erva cresce, o cavalo morre.
While
the grass grows, the horse starves.
Pendant que l'herbe pousse, le cheval meurt
Bone kreskas la herbo, sed ĉevalo jam mortis.
Dum quid
nescitur, quaerere quemque decet.
Ninguém se envergonhe de perguntar o que não sabe.
He that nothing questions, nothing learns.
Qui demande, apprend.
Nadie debe avergonzarse de preguntar lo que no sabe.
Quando non sai, requenta in
domandare.
Kiu demandas, tiu ne eraras.
Dum
repascis natos pane, flagella premant.
Quem dá o pão dá o ensino.
He
that spares the rod hates his son.
Qui aime bien châtie bien.
Dum
spiro, spero. / Dum spiras, spera.
De esperança vive o homem até a morte.
Enquanto há vida, há esperança.
While
there is life, there's hope.
L'espoir soutient toujours.
Mientras hay vida, hay esperanza.
Finché c’é fiato v’é speranza.
En plej alta mizero al Dio esperu.
Dum vinum
intrat, exit sapientia.
Onde entra o beber, sai o saber.
Wine
in, wit out.
Le boire entre et la raison sort.
Do entra beber, sale saber.
Vino dentro, senno fuori.
Dov’entra il bere, se n’esce il sapere.
Vera opinio montríĝas en ebrio.
Dummodo sit dives, barbarus ille placet.
Dê-me Deus um marido rico, ainda
que seja um burrico.
Edziĝo laŭ koro, laŭ la kvanto da
oro.
Eĉ kaprino plaĉas, se la doto sufiĉas.
Duobus
litigantibus, tertius gaudet.
Quando dois brigam, um terceiro tira proveito.
Enquanto
os cães brigam, o lobo leva a ovelha.
Two dogs strive for a bone, and the third runs away with it.
Pendant
que les chiens s'entregrondent, le loup dévore la brebis.
Cuando dos pleitean, un tercero saca provecho.
Tra due litiganti il terzo gode.
Du militas, tria
profitas.
Duro nodo
durus quaerendus est cuneus.
A pão duro, dente agudo.
Para porta de ferro, martelo de prata.
Knotty
timber requires sharp wedges.
À bois noueux, hache affilée
A mal nudo, mal cuño.
A legno duro, accetta tagliente.
Kia fripono, tia bastono.
Durum durum
destruit. / Durum et durum non faciunt murum.
Duro com duro não faz bom muro.
Hard
with hard makes not the stone wall.
Dur contre dur ne font pas bon mur.
Duro con duro no hacen buen muro.
Duro con duro non fa buon muro.
Ne taŭgas du ursoj por unu nesto.